جوشکاری با هواگاز یکی از قدیمی ترین انواع جوشکاری مبتنی بر حرارت است. این نوع جوشکاری به دلیل دامنه وسیع کاربرد، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. محبوبیت جوشکاری با هواگاز عمدتاً به سهولت انجام این فرایند و هزینه های اندک آن بر می گردد. این روش جوشکاری نسبتاً آسان است و انجام آن به تخصص بالا نیاز ندارد.
جوشکاری با هواگاز چگونه انجام می شود؟
برای انجام فرآیند جوشکاری با هواگاز باید در ابتدا گازهای سوختنی با اکسیژن مخلوط شوند تا شعله ای با دمای بالا تولید شود. این شعله مستقیماً به منطقه جوش برخورد کرده و مواد مورد نظر را ذوب می کند.
در قسمت ذوب شده هر قطعه فلز، ناحیه ای به نام حوضچه مذاب تشکیل می شود که در آن فلزات مذاب با یکدیگر ترکیب شده و پس از سرد شدن اتصالی قوی را ایجاد می کنند.
برای اتمام جوشکاری لازم است که جوشکار شعله را به آرامی از محل اتصال جدا کند و به آن زمان دهد تا بدون اکسیداسیون سفت و محکم شود.
کاربردهای جوشکاری با هواگاز
در گذشته جوشکاری با هواگاز به عنوان یکی از متداول ترین روش های جوشکاری شناخته می شد. امروزه استفاده از این روش جوشکاری کمتر شده ولی همچنان در بخش صنعت از آن استفاده می شود. برخی از کاربردهای جوشکاری با هواگاز را که در حال حاضر نیز رواج دارند، می توانیم به این صورت بیان کنیم:
- در صنعت هواپیما از جوشکاری با هواگاز معمولا برای اتصال قطعات هواپیما استفاده می شود.
- این نوع جوشکاری در تعمیرات بسیار پرکاربرد است.
- ساخت ورق هایی با ضخامت کم یا متوسط با استفاده از جوشکاری با هواگاز به راحتی امکان پذیر است.
- در صنعت خودرو، جوشکاری بسیاری از قطعات خودرو با این روش انجام می شود.
- از جوشکاری هواگاز به ویژه در جوش دادن فولاد پرکربن به وفور استفاده می شود.
جوشکاری با هواگاز همچنان به عنوان یکی از پرکاربردترین روش های جوشکاری مطرح است. هزینه نسبتاً کم، سهولت انجام جوشکاری و برخورداری از قابلیت جابجایی تجهیزات از جمله دلایل محبوبیت این روش جوشکاری می باشد.
مزیت های جوشکاری با هواگاز
همانطور که گفته شد جوشکاری با هواگاز همچنان به عنوان یکی از روش های محبوب جوشکاری شناخته می شود. دلیل این امر به مزیت های این روش جوشکاری ارتباط دارد. در این بخش برخی از مزیت های جوشکاری با هواگاز را بررسی می کنیم:
- از روش جوشکاری با هواگاز می توان برای اتصال انواع فلزات استفاده کرد. این مزیت یکی از بزرگترین نقاط قوت این روش جوشکاری است.
- در روش جوشکاری با هواگاز نیاز به استفاده از برق نیست. از این نظر این روش جوشکاری بر روش های دیگر چون جوشکاری قوسی برتری دارد. به این ترتیب در مکان هایی که دسترسی به برق وجود ندارد، می توان از جوشکاری با هواگاز استفاده کرد.
- جوشکاری با هواگاز به نیروی متخصص نیاز ندارد. در حقیقت همه افرادی که بر فرآیند جوشکاری تسلط دارند، می توانند با این روش جوشکاری کنند و نیازی نیست که در جوشکاری تخصص بسیار بالایی داشته باشند.
- هزینه های مربوط به تجهیزات جوشکاری با هواگاز ارزان است. سرمایه اولیه مورد نیاز برای این روش جوشکاری در مقایسه با دیگر انواع جوشکاری بسیار اندک است.
- حمل و نقل تجهیزات جوشکاری با هواگاز به سهولت امکان پذیر است. بر خلاف برخی دیگر از روش های جوشکاری، تجهیزات این نوع جوشکاری را می توان به راحتی جابجا کرد.
معایب جوشکاری با هواگاز
با اینکه جوشکاری با هواگاز مزایای مهم و قابل توجهی دارد، اما لزوماً بهترین روش برای جوشکاری نیست. برخی از معایب جوشکاری با هواگاز موارد زیر را شامل می شود:
- جوشکاری با هواگاز روش مناسبی برای اتصال من مقاطع ضخیم به شمار نمی رود.
- در جوشکاری با هواگاز منطقه ای که در معرض حرارت قرار دارد نسبتاً وسیع است، به همین دلیل احتمال تاب برداشتن و کاهش مقاومت فلز پایه در برابر خوردگی بیشتر می باشد.
- دمای تولید شده در روش جوشکاری با هواگاز، از دمایی که در جوشکاری قوسی به وجود می آید کمتر است. این نکته می تواند بر قابلیت های این نوع جوشکاری تاثیر منفی بگذارد.
- در این روش جوشکاری دود و گازهای زیان بار تولید می شود.
- در جوشکاری با هواگاز زمان بیشتری لازم است که دمای شعله به نقطه ذوب برسد، از این رو گرمای اولیه ای که به فلز پایه وارد می شود بسیار زیاد است.
- از این نوع جوشکاری نمی توان برای فلزاتی چون تیتانیوم، زیرکونیوم، تنگستن و مولیبدن استفاده کرد.
تجهیزات و دستگاه های مورد استفاده در جوشکاری با هواگاز
تجهیزات مورد استفاده در جوشکاری با هواگاز شامل کپسول اکسیژن، کپسول گاز سوختنی، دو رگولاتور، دو شلنگ و یک مشعل می باشد. علاوه بر این موارد استفاده از لوازمی چون عینک و دستکش نیز برای ایمنی جوشکار ضروری است.
مخزن اکسیژن
اکسیژن برای فرآیند احتراق لازم است. برای این منظور باید از اکسیژن خالص استفاده شود، زیرا اکسیژن موجود در هوا نمی تواند دمای شعله را به اندازه کافی بالا ببرد. اکسیژن خالص در داخل سیلندر یا کپسول هایی از فولاد مقاوم نگهداری می شود.
به طور معمول ظرفیت این کپسول ها ۴۰ لیتر است، اما معمولاً تا ۶۰۰۰ لیتر اکسیژن فشرده را در خود جای می دهند. برای اینکه کپسول بتواند این حجم از اکسیژن فشرده را تحمل کند، لازم است که ضخامت بدنه آن در حدود ۹ میلی متر باشد.
مخزن گاز سوختنی
مخزن گاز سوختنی حاوی گازهایی چون استیلن، هیدروژن یا دیگر گازهای قابل احتراق است. انتخاب گاز سوختنی بیشتر به جنس فلز پایه بستگی دارد، ولی به طور معمول در جوشکاری با هواگاز، از گاز استیلن استفاده می شود. مخازن گاز استیلن نیز همچون مخازن اکسیژن از فولاد مرغوب و مقاوم ساخته می شوند.
گنجایش اغلب کپسول های استیلن ۴۰ لیتر است و در حدود ۶۰۰۰ لیتر استیلن را در آنها جای می دهند. گاهی برای پیشگیری از انتقال شعله به درون کپسول استیلن، بین استیلن و شعله مخزن آبی قرار می گیرد. البته برای این منظور بیشتر از شیر یک طرفه استفاده می شود.
رگولاتورها
اکسیژن و گاز سوختنی هر دو به صورت فشرده در مخازن نگهداری می شوند. از این گازها نمی توان با فشار زیاد در جوشکاری استفاده کرد.
بنابراین از تنظیم کننده های فشار یا رگولاتورها برای تنظیم و کنترل فشار مخازن استفاده می شود.هر رگولاتور دو فشارسنج دارد که یکی از آنها فشار داخل کپسول و دیگری فشار گازی را که از کپسول خارج می شود نشان می دهند.
مشعل
مشعل جوشکاری یکی از مهمترین تجهیزات مورد استفاده در جوشکاری با هواگاز می باشد. برای روشن شدن مشعل در ابتدا اکسیژن و گاز سوختنی از طریق شلنگ به سمت مشعل هدایت شده، با یکدیگر مخلوط می شوند و گازی قابل احتراق را تولید می کنند. این گاز در نازل مشعل روشن شده و شعله را به وجود می آورد.
گازهای سوختنی در جوشکاری با هواگاز
اساس فرایند جوشکاری با هواگاز بر پایه استفاده از گازهای سوختنی استوار است. در این نوع جوشکاری گازهای سوختنی در کنار اکسیژن برای ایجاد احتراق و شعله مورد استفاده قرار می گیرند. گازهای سوختنی که در جوشکاری با هواگاز به کار می روند خصوصیات مشترکی دارند. سرعت بالای ایجاد احتراق، تولید شعله با دمای بالا، تولید حجم بالای انرژی حرارتی، کمترین اثرات منفی بر جوش و قیمت مناسب برخی از مشخصات گازهای سوختنی مورد استفاده در این فرایند می باشد.
استیلن، پروپان، متیل استیلن، پروپیلن و پروپادین از جمله گاز هایی هستند که امکان استفاده از آنها در جوشکاری با هواگاز وجود دارد. در میان این گازها استیلن به عنوان مهم مناسب ترین گاز سوختنی شناخته می شود. به همین دلیل به این روش جوشکاری، جوشکاری اکسی استیلن نیز می گویند.
سایر گازهای سوختنی با این که از قابلیت تولید حرارت بالا برخوردارند، ولی اغلب نمی توانند به سرعت ایجاد احتراق کنند. ضمن اینکه برخی از این گازها ممکن است با اکسایش به جوش آسیب وارد کنند. ولی گاز استیلن می تواند به سرعت شعله ای با دمای بالا تولید کرده و بدون تخریب جوش، فلز پایه را ذوب کند.
انواع شعله در جوشکاری با هواگاز
در جوشکاری با هواگاز شعله می تواند در انواع خنثی، اکسید کننده و احیا کننده تولید شود. این شعله ها هر یک از مشخصات و ویژگی های متفاوتی برخوردارند و کاربردهای گوناگونی دارند.
شعله خنثی که بخش اعظم جوشکاری به وسیله آن انجام می شود، از طریق ترکیب اکسیژن و گاز سوختنی با نسبت برابر تولید می شود. این شعله می تواند فلز را با سرعت کمتری ذوب کند، به طوری که در حین جوشکاری مواد مذاب به جوش نیفتاده و پاشش جوش در حداقل ممکن رخ دهد. با استفاده از شعله خنثی می توان جوشکاری های مقاوم و با کیفیتی انجام داد.
در شعله اکسید کننده مقدار اکسیژن بیشتر از گاز سوختنی است. به دلیل فرآیند مخرب اکسایش در این نوع شعله، از آن کمتر در جوشکاری استفاده می شود. البته در جوشکاری فلزاتی چون برنج و آلیاژهای حاوی روی می توان این روش را مورد استفاده قرار داد. در شعله احیا کننده مقدار گاز سوختنی از مقدار اکسیژن بیشتر است. این شعله نیز در برخی جوشکاری ها کاربرد دارد.
نکات ایمنی درباره جوشکاری با هواگاز
در جوشکاری با هواگاز، جوشکاران با شعله، گازهای قابل احتراق و خطرناک، حرارت بالا و گاهی تشعشعات زیان بار سر و کار دارند. بنابراین ضروری است که در هنگام کار ایمنی در جوشکاری را جدی بگیریم. لباس عایق، کفش مخصوص، دستکش چرمی، عینک دودی مخصوص و کلاه ایمنی از جمله ملزومات جوشکاری با هواگاز به شمار می روند.
در ارتباط با مواد مصرفی جوشکاری نیز باید نکات ایمنی رعایت شود. کپسول ها باید به صورت عمودی و به دور از گرما، سرما و نور مستقیم خورشید نگهداری شوند. شیر کپسول ها باید محکم باشد، به طوری که هیچ نشتی در آن ها دیده نشود. علاوه بر شیر کپسول های پر، شیر کپسول های خالی نیز باید بسته باشد.
برای باز کردن شیر کپسول ها نباید از ابزار آلات استفاده شود. کپسول های اکسیژن و گاز سوختنی نباید در یک مکان انبار شوند. تجهیزات باید به صورت مرتب و دوره ای بررسی شوند. وجود هرگونه نقص، پوسیدگی یا خرابی در مخازن، شلنگ ها، مشعل و دیگر تجهیزات می تواند بسیار خطرناک باشد.
فیدساکو فروشنده انواع الکترود جوشکاری و سیم جوش
فیدساکو فروشنده انواع محصولات با کیفیت الکترود جوشکاری ،سیم جوش ، ملزومات جوشکاری و مواد مصرفی جوشکاری می باشد. شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص مشخصات محصولات جوشکاری با شماره 02126209336 تماس حاصل فرمایید.
همراهان گرامی توجه داشته باشید همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم جوشکاری با هواگاز نسبتاً آسان می باشد به همین دلیل انجام آن به تخصص بالا نیاز ندارد همچنین و جوشکاری اجسام با هواگاز بسیار محکم و انعطاف پذیر می باشند.